Endokrin hastaliklara kulak-burun-bogaz (KBB) bulgulari eslik edebilecegi gibi, ilk bulgu KBB ile ilgili olabilir. Bu iliski bütün endokrin sistemi ilgilendirebilir.

Hipotalamus

Hipotalamik aktivitede degisiklige neden olan birçok olay vazomotor rinit ile birliktelik gösterebilir. Ayrica, hipotalamusu ilgilendiren bazi genetik sendromlar bazi KBB bulgulari da gösterebilir. Laurence Moon Biedl sendromu (retinitis pigmentoza, polidaktili, mental retardasyon ve hipogonadizm) ve Alström sendromu (hipogonadizm, atipik retinitis pigmentoza ve diabetes mellitusla karakterize, otozomal resesif bir hastalik) ayni zamanda obesite ve sensörinöral isitme kaybi ile birliktedir. Isitme kaybi DIDMOAD (Wolfram) sendromunda da (diabetes insipidus, diabetes mellitus, optik atrofi, sagirlik) görülür (1). Olfaktor-genital displazide (Kallmann sendromu) anosmi ana bulgudur (2). Kraniofaringiomlar hipotalamus ve hipofizi infiltre ederek endokrin bulgulara neden olabilir. Bu tümör sfenoid ve nazofarinks bölgesinde kistik bir kitle ile karsimiza çkabilir ve klinik bulgularla ya da sinüslerin görüntülenmesi sirasinda tani alabilir.

Hipofiz

Akromegali ve gigantizmde dil büyüktür. Birçok hastada ses tonu bas ve boguktur. Nadiren, rekürren laringeal sinirin gerilmesine bagli olarak vokal kord paralizisi gelisebilir. Otolaringolojik hastaliklar ve travmalarin kafa kaidesini etkilemesi sonucunda diabetes insipidus gelisebilir. Büyük hipofiz tümörleri sinüsleri infiltre edebilir. Hipofizer cerrahide transseptal-transsfenoidal yaklasim KBB uzmaninin beyin cerrahina yol gösterdigi bir takim çalismasidir (3).

Tiroid

Gaves oftalmopatisinin cerrahi tedavisinde transantral orbital dekompresyon için KBB uzmaninin yardimina ihtiyaç vardir. Bu islemle inferior ve medial orbial duvarlar kaldirilarak fazla doku için hacim yaratilir (4). Hipotiroidizmde seröz otitis mediaya ikincil iletim tipi isitme kaybi görülebilir (5). Pendred sendromunda oldugu gibi sensörinöral isitme kaybi da olabilir. Pendred sendromu otozomal resesif geçis gösterir ve iyodun organifikasyonu kusurludur. Hollander sendromunda ise sensörinöral isitme kaybi ile birlikte ötiroid guatr görülür. Yaygin mukozal ödem nedeniyle nazal obstrüksiyon, dilde kalinlasma, fasial ödem, ses kalinligi ve konusmada yavaslama görülebilir (6). Tiroid kanseri bezde kitle, boyunda kaynagi belli olmayan bir kitle veya vokal kord paralizisi ile kendini gösterebilir. Akut bakteriyel tiroidit boyunda kitle, ses kisikligi, vokal kord paralizisi veya solunum yolu obstrüksiyonu ile karsimiza çikabilir. Bu durumda trakeostomi gerekebilir.

Kalsiyum ve Fosfat Metabolizmasi

Hiperparatiroidizmli hastalarda isitme kaybi, disfaji, dilde fasikülasyon, fasial kemiklerde tümör ve oral mukozada lezyonlar olabilir. Isitme kaybi sensörinöraldir ve kalicidir. Fasial kemiklerdeki lezyonlar kahverengi tümörler (osteitis fibroza sistika) olarak tanimlanirlar. Bu tümörler benindir, en sik maksillada yerlesim gösterirler ve islevsel ya da estetik sorun yaratmiyorsa çikarilmalari gerekmez. Oral mukozada epulis denen lezyonlar tedavi gerektirmez. Multipl endokrin neoplazi (MEN) tip 2A ve 2Bde medüller tiroid kanseri olabilir ve bu hastalar boyunda kitle ile KBB polikliniklerine basvurabilirler. Tip 2A ve 2Bde ortak özellik feokromositoma, tip 2Anin ayirici bulgusu hiperparatiroidizm, tip 2Bnin ayirici bulgusu ise nöromalardir. Nöromalar, dudaklar, agiz boslugu, burun, larinks ve gözleri örten mukozalari tutabilir. Bu lezyonlar benin olmakla birlikte MEN tanisini akla getirmelidir. MEN 2A ve 2B tanisi düsünülen hastalar preoperatif olarak feokromositoma açisindan taranmalidir (7). Hiperkalsemi, hiperparatiroidizm olmaksizin, bas ve boynun malin tümörlerinde ve sarkoidozda da görülebilir. Sarkoidozda, nazal mukozada granüler lezyonlar, larinks ülserleri, boyunda kitleler, tükürük bezlerinde sisme görülebilir (8). Hipoparatiroidizm ve hipokalsemi sinir iritabilitesi, laringeal stridor, laringospazm ve Chvostek belirtisine neden olabilir. Hipoparatiroidizm siklikla boyun cerahisinin komplikasyonu olabilir. Agir hipokalsemi ve hipomagnezemi bilateral vokal kord paralizisine neden olabilir (9). Isitme kaybi olan çocuklarda hipofosfatazya ve hiperfosfatazya bildirilmistir (10). Paget hastaligi eriskinlerin hastaligi olmakla birlikte, konu bütünlügü açisindan, kafatasi kemiklerini tuttugu ve sensörinöral isitme kaybina neden oldugu hatirlanabilir. Bu hastalarda tinnitus ve vertigo gelisebilir. Osteogenezis imperfektada iletim tipi sagirlik görülebilir. Bu durum, klinik ve histolojik olarak otosklerozdan farksizdir. Cerrahi tedavi ve isitme cihazi gerekebilir (11). Osteopetrozis (Albers-Schönberg hastaligi) de otolojik komplikasyonlara neden olabilir. Temporal kemik tutulumu sensörinöral ve iletim tipi sagirliga yol açar. Genellikle, bu durumun isitme cihazi disinda tedavisi yoktur. Ayrica fasial paralizi görülebilir ve tekrarlayici olabilir; genellikle dekompresyon önerilir. Dis çürükleri sik görülür ve agirdir; mandibula osteomyeliti gelisebilir (12).

Adrenal Korteks

Adrenal yetersizlikli (Addison) hastalar dil kurulugu, deri ve dilin hiperpigmentasyonu ile basvurabilirler. Endolenfatik hidrops (Meniere sendromu), koku ve tad alma kusurlari bildirilmistir. Cushing sendromunda ise ay dede yüz görünümü ve belirgin supraklaviküler yag yastiklari görülebilir.

Gebelik

Gebelikle ilgili en sik KBB sorunu agir vazomotor rinittir. Bu durum genellikle ikinci veya üçüncü trimesterde görülür. Hazirlayici etken olmayabilir ve tedaviye dirençlidir. Vokal kordlardaki damarsal yapilarin sismesine bagli olarak ses kisikligi da görülebilir. Asiri bogaz kurulugu (laringitis sicca gravidarum) olabilir. Bu sorunlar dogumdan sonra düzelir. Son olarak, yüz felci sikligi gebelerde üç misli daha fazladir ve tedavisi genellikle yakin izlemle sinirlidir (13).

Diabetes Mellitus

Sensörinöral isitme kaybi, diyabetli bireylerde, normal topluma göre daha erken görülmektedir. Yasli diyabetlilerin bir sorunu da malin nekrotizan dis kulak iltihabidir. Korkulan bir diger enfeksiyon da mukormikozistir (14).

Hipoglisemi

Reaktif postprandial hipoglisemi, Meniere sendromu, tekrarlayan isitme kaybi ve vertigo nöbetleri ile kendini gösterebilir. Ancak bu iliski kanitlanamamistir (15).

Lipid Metabolizmasi

Hiperlipidemi yüzde ksantomalara ve sensörinöral isitme kaybina yol açabilir. Abetalipoproteinemide basvuru bulgulari ataksi, akantozis ve sensörinöral isitme kaybi olabilir (16).