Derleme

Çocuklarda ve Adölesanlarda Gögüs Agrisi - Derleme

  • Özlem Mehtap Bostan

J Curr Pediatr 2006;4(1):-

Eriskinlerde görülen gögüs agrisinda ilk akla gelen kalbe bagli nedenlerdir. Ancak çocuklardaki gögüs agrisi genellikle kalp disi nedenlere bagli olmasina ragmen, hasta ve ailesinde önemli bir endiseye neden olur. Gögüs agrisi olan çocuklarin ebeveynlerini en çok ani ölüm olasiligi korkutur. Ancak çocukluk yas grubunda ani ölüm, özellikle ani kardiyak ölüm nadirdir (1).Çocuklarda ve adölesanlarda gögüs agrisi sik karsilasilan genel bir problem olmasina ragmen, yapilan çalismalarda çocuk acil polikliniklerine basvuran hastalarin %0.25-%0.29unda saptandigi bildirilmistir (2,3). Çocukluk yas grubunda gögüs agrisi iyi huyludur. Ancak tedavisi güçtür ve tekrarlayabilir. Ayrica çocugun veya adölesanin hayatini degistiren etkileri vardir. Gögüs agrisi olan çocuklarin yarisi hastalik esnasinda okuldan geri kalir. Yapilan bir çalismada adölesanlarin yaklasik %69unda gögüs agrisi nedeniyle aktivitelerinin kisitlandigi bildirilmistir (4).Çocukluk yas grubunda gögüs agrisi en sik 11-13 yaslari arasinda görülür. Daha erken yaslarda görülen agrilarda organik nedenler ön planda olabilir (5). Adölesanlarda ise psikojenik nedenler siktir veya idiopatiktir. Kiz ve erkek çocuklarda genellikle ayni oranlardadir (4-6).Gögüs Agrisinin Degerlendirilmesi

Kas-iskelet sistemi, solunum sistemi, kardiyovasküler sistem, gastrointestinal sistem ve sinir sistemine ait çesitli hastaliklar gögüs agrisina neden olabilir. Kas-iskelet sisteminde agri, kaslar, tendonlar, ligamentler, kikirdaklar ve kemikten kaynaklanabilir. Bu nedenle gögüs agrisini degerlendirirken ayrintili öykü ve agriya neden olabilecek organ ve sistemlerin tam muayenesi büyük önem tasir. Öyküde, agrinin niteligi, siddeti ve yeri hakkinda bilgi alinmalidir. Agrinin egzersiz, beslenme ve herhangi bir travma ile ilgisi olup olmadigi arastirilmalidir. Gögüs agrisinin süresi atagin ciddiyetini saptamada yardimci olur. Birkaç aydan daha uzun süren agrilarda ciddi organik bir neden düsünülmez (1). Ates veya solunum sikayetleri olmayan saglikli bir çocukta agri, nefes alip vermekle artiyorsa kas-iskelet sistemine bagli oldugunu gösterir. Agriya eslik eden sikayetler nedenin saptanmasinda yardimci olur. Örnegin;ates, kilo kaybi, halsizlik, öksürük, nefes almada zorluk gibi sikayetler solunum sistemine ait nedenleri, çarpinti, basdönmesi veya bayilma gibi sikayetler kalbe ait nedenleri, kusma, yutma güçlügü gibi sikayetler gastrointestinal sisteme ait nedenleri akla getirir. Özellikle adölesanlarda psikojenik nedeni saptamak için aile ve sosyal çevre ile olan iliskileri hakkinda bilgi edinilmelidir. Son zamanlarda aile içinde veya okulda herhangi bir stres faktörünün olup olmadigi arastirilmalidir. Bu bilgi ve gözlemler ileri degerlendirmeyi ve tedavi yaklasimlarini etkiler. Gögüs agrisi ile gelen çocuklarin aileleri özellikle hayati tehdit eden bir sey olup olmadigini bilmek isterler. Ayrica agrinin çocugun hayatini ve ailenin düzenini de etkiledigini bilmek önemlidir. Gögüs agrisi genellikle ciddi organik bir hastaligi düsündürmese de, hasta ve ailesi için yasam düzenini aksatan bir durum olabilir. Etiyolojisi bilinmeyen herhangi bir hastaligin degerlendirilmesinde tam bir fizik muayeneye gerek vardir. Öncelikle vital bugularin degerlendirilmesi ile baslanmalidir. Kan basinci tüm çocuk hastalarda mutlaka ölçülmelidir. Genel inspeksiyonda gögüste herhangi bir travma izi olup olmadigina dikkat edilmelidir. Erkek ve kiz çocuklarda meme dokusu simetrik olarak degerlendirilmelidir. Gögüs kafesinin palpasyonunda agriya neden olan odaklar saptanabilir. Solunum sistemi ve kardiyovasküler sistemin palpasyonu ve oskültasyonu ile bu sistemlere ait nedenler degerlendirilir. Agriyi ortaya çikarmak için hastaya, kollarin basin üzerine kaldirilmasi, dirence karsi çekme- itme ve derin solunum gibi birkaç manevra yaptirilabilir. Eger gögüs agrisina ciddi organik bir hastalik neden oluyorsa fizik muayene normal olarak saptanmaz. Öyküde ciddi patoloji için herhangi bir bilgi yoksa ve fizik muayene normalse ileri tetkike gerek yoktur. Organik neden düsünülmeyen gögüs agrilarinda, ekokardiyografi ve egzersiz testi gibi ileri tetkiklerin istenmesi hasta ve ailesinde gereksiz endiseye neden olabilir (1). Sekil 1de gögüs agrisi ile basvuran bir hastanin algoritmik degerlendirmesi görülmektedir.


Tedavide ve Izlemde Neler Yapilabilir?

Tedavinin esasini hastanin ve ailesinin süphelerinin giderilmesi olusturur. Organik bir hastaligi düsündürmeyen öykü ve normal fizik muayene bulgusu varsa ileri tetkik yapilmasina gerek yoktur. Agrinin tekrarlayabilecegi hakkinda aileye bilgi verilmelidir. Tekrarlama özelliginden dolayi hastalarin izleme alinmalari gerekir. Bu izlemlerde agri sikliginin giderek azaldigi tespit edilmistir (1-4). Gögüs agrisina bayilma, terleme, bulanti, çarpinti gibi bulgular eslik ediyorsa ve fizik muayenede patolojik üfürüm saptaniyorsa ileri tetkik yapilmalidir. Tedavi, saptanan nedene göre planlanir.